12/10/2025
Chia sẻ sinh tồn thực tế từ một trưởng đoàn leo núi, thường leo các đỉnh Top 15 Việt Nam, một năm trước còn thoát vị nặng, đi lại khó khăn.
Đây là bạn Quân, tôi có hướng dẫn tập luyện phục hồi. Hiện tại bạn đã thoải mái, đều đặn leo núi, chạy 21 km không còn đau nhức gì. Hôm nay đọc được chia sẻ của bạn ấy về cách sinh tồn trong rừng, thấy rất hữu ích nên tôi chia sẻ lại cho mọi người nếu cần.
Bài và ảnh trích fb Quân (Kuan Ly)
Video Quân chia sẻ về hành trình phục hồi thoát vị trước đây tôi để ở dưới. Các bạn hãy tự tin vào năng lực phục hồi, tiềm năng bản thân nhé.
----------
Một mùa leo mới sắp bắt đầu.
Cảm thấy thật may mắn khi lạc trên dãy Hoàng Liên Sơn tận 2 lần.
Lần 1: Bạch mộc, 20h , mưa lạnh, mệt, đèn cạn hết pin. Mất phương hướng.
Lần 2 : Nhìu, 12h trưa, đói mệt, mất phương hướng.
Ơn giời, lần nào cũng có vk bên cạnh đặt câu hỏi cho mình” Anh ơi, làm thế nào bjo huhuhu…”
TƯ DUY XÁC SUẤT - CHÌA KHÓA SỐNG CÒN KHI LEO NÚI
Trong tháng 8 vừa qua, liên tiếp xảy ra các sự cố với khách leo núi, đầu tiên là nhóm 6 người bị lạc tại núi Minh Đạm - Vũng Tàu, một bạn độc hành gặp nạn tại Hoàng Ngưu Sơn - Nha Trang, cho đến trường hợp mới nhất là một bạn đang mất tích tại vườn quốc gia Cúc Phương. Trên mạng xã hội, hàng nghìn bình luận có ý kiến trực tiếp hoặc ám chỉ cho rằng các bạn còn trẻ, thiếu kỹ năng hoặc chưa trang bị đầy đủ.
Sau đó, mọi người thường nói về kỹ năng leo núi là phải biết chuẩn bị hành trang, xem bản đồ, đánh dấu đường đi, tìm nước, giữ ấm cơ thể... Nhưng hầu như không ai nhắc đến kỹ năng quan trọng nhất: tư duy về xác suất. Đây chính là phương pháp tư duy để tính đến mọi tình huống có xác suất xảy ra, dù nhỏ chăng nữa.
❶ Định luật Murphy và thực tế
Vesna Vulovic là người duy nhất trong lịch sử nhân loại bị rơi tự do từ độ cao 10km mà vẫn sống, còn Roy Sullivan là người duy nhất bị sét đánh 7 lần nhưng không chết. Hai câu chuyện này gợi nhắc chúng ta về "Định luật Murphy": cho dù tỷ lệ chỉ là một phần vài tỷ thì điều gì có khả năng xảy ra, nó cũng sẽ xảy ra.
Bạn có thể đã leo núi nhiều lần, thậm chí đạt giải trong một cuộc thi. Một ngày, bạn nảy ra ý định tự đi khám phá và mua sắm thiết bị GPS đắt tiền. Kết quả: đội cứu hộ rất vất vả mới tìm thấy bạn. Tại sao? Vì bạn không xét đến xác suất thiết bị GPS có thể hỏng hóc hoặc rơi mất.
Bạn nghĩ đi ủng sẽ tránh được rắn cắn, nhưng cuối cùng vẫn gặp nạn. Tại sao? Bởi mùa hè hoặc đầu thu là thời điểm rắn sinh sản và phát triển nên số lượng của chúng rất nhiều. Khi bị một con rắn từ trên cây rơi vào đầu hoặc vai, bạn có thể cuống lên và trượt chân, ngã vào chỗ hiểm. Đây không phải tưởng tượng, vì tôi cũng từng bị rắn rơi ngay trước mặt, lúc ấy tôi không cầm gậy nên đã bình tĩnh đứng yên cho nó chạy đi, do bản năng của sinh vật nhỏ là bỏ chạy khi gặp sinh vật lớn, nó sẽ chỉ quay lại cắn nếu chúng ta tấn công trước hoặc có những hành động hoảng loạn.
❷ Trải nghiệm từ những chuyến đi
Đó là lý do trong các chuyến đi do tôi tổ chức (tự túc, tôi không làm tour), ngay cả khi cần đi vệ sinh, thành viên đoàn cũng không được tự ý rời nhóm. Ai cần vệ sinh thì báo với tôi. Tôi sẽ kiểm tra bụi rậm xung quanh, tìm chỗ kín đáo nhưng đủ thoáng và an toàn. Bởi rất có thể bên dưới đám cỏ tưởng chừng vô hại lại là một cái hố, hoặc một con vật không nên chạm vào.
Một lần đoàn của tôi dừng ở ven đường quốc lộ khi trời đã tối. Đường nhựa đẹp, cạnh đường có rãnh nước bằng bê tông chắc chắn. Một bạn xin đi vệ sinh, tôi nghĩ ở đây không có nguy hiểm nên bỏ qua quy trình kiểm tra. Không ngờ bạn sụt xuống hố sâu 3m, rất may do cỏ dày nên chỉ gặp vài vết xước nhỏ.
Điều gì có thể xảy ra, nó thường xảy ra vào lúc ta chủ quan nhất. Trong hàng trăm lần tôi cẩn thận tìm chỗ vệ sinh cho thành viên đoàn khi ở trên núi, không có tai nạn nào. Chỉ đúng một lần tôi không làm điều đó ở nơi ai cũng nghĩ là vô cùng an toàn thì sự cố lại đến.
❸ Tư duy tối ưu khi chuẩn bị
Leo núi, đặc biệt khi đi thám hiểm mà chỉ dựa vào sức khỏe hoặc trang bị thì vẫn là thiếu an toàn, bởi sức khỏe và lương thực của bạn không phải là vô tận. Đi thám hiểm thực sự thì giống như đang không ngừng giải toán: trong đầu luôn phải cân nhắc để tối ưu nhất, sử dụng năng lượng và vật tư ít nhất nhưng đạt hiệu quả cao nhất. Nghĩ đến mọi khả năng có thể xảy ra, cho dù tưởng như vô lý.
Ví dụ về tư duy tối ưu: thay vì mua loại diêm chống nước vốn đắt tiền mà hiệu quả không cao, tôi chỉ mang bật lửa thông thường và cất trong hộp nhỏ có gioăng cao su. Cách này rẻ và tin cậy nhất vì bật lửa có thể sử dụng nhiều lần hơn so với diêm, cũng tránh được việc bị hỏng khi chịu va đập.
Tương tự, thay vì mang thức ăn ướt cồng kềnh, tôi chọn thức ăn khô có hàm lượng calo cao và bảo quản được lâu. Thay vì chỉ có một chiếc điện thoại, tôi luôn mang theo hai chiếc - một chiếc dự phòng, được bọc chống nước và chống va đập.
❹ Chọn thời điểm an toàn để leo núi
Tôi thường xuyên đi leo núi một mình, thích khám phá những nơi ít người đến, nhưng rất hiếm khi chọn mùa hè. Thời điểm phù hợp nhất theo kinh nghiệm của tôi là cuối thu hoặc sang đông.
Bởi vào mùa hè cho đến giữa thu, nguy cơ gặp rắn, mưa, côn trùng, ký sinh trùng hoặc trượt ngã đều cao hơn.
1. Xác suất gặp rắn cao do đây là mùa sinh sản của chúng.
2. Xác suất gặp mưa lớn hơn, đồng nghĩa với việc đồ đạc và lương thực dễ bị ướt hoặc ủ hơi ẩm, ngay cả khi đã bọc trong túi bóng.
3. Xác suất đồ ăn bị hỏng cao hơn do nhiệt độ và sự phát triển của vi khuẩn.
4. Xác suất trượt chân tăng cao do rêu mọc nhiều trên đá.
5. Muỗi, vắt, ong, bọ cạp, giun sán phát triển mạnh, làm tăng rủi ro bị côn trùng đốt, nhiễm trùng hoặc ký sinh trùng.
❺ Những hành động cần tránh khi đi một mình
Trong những chuyến đi độc hành, tôi luôn tránh làm những hành động mà nếu có sự cố xảy ra, sẽ không ai biết để giúp đỡ:
1. Hành tung không rõ ràng. Luôn để người thân biết rõ hành trình của bạn. Khi đến chân núi, nên gửi xe và hỏi thăm nhà dân quanh đó, đồng thời chia sẻ hướng đi để họ nắm được.
2. Leo trèo khi không cần thiết, không có dây hoặc điểm tựa vững chắc. Dù bạn có kinh nghiệm đến đâu, xác suất trượt tay hoặc chân luôn tồn tại, và khi đi một mình, một vết thương nhỏ cũng có thể trở thành nguy hiểm chết người.
3. Chạy. Tôi luôn đi bộ thong thả để những con vật nhỏ như rắn có đủ thời gian nhận biết và tránh đi, cũng để bản thân có thể quan sát kỹ 180 độ phía trước nhằm tránh ong đất, ong khoái hoặc những va chạm không mong muốn khác.
4. Nhảy. Bất kể bạn là ai và khỏe đến đâu, việc nhảy luôn tiềm ẩn nguy cơ bị trượt, hụt chân, sụt đất/đá hoặc chấn thương khớp gối. Một chấn thương gối khi đang ở giữa rừng có thể khiến bạn không thể tiếp tục di chuyển.
5. Chui vào hang động. Luôn có xác suất bạn bị trượt trên mặt đá trơn nhẵn hoặc đi vào khu vực thiếu oxy khiến cơ thể mệt mỏi và lịm dần. Đặc biệt tránh vào những hang động hoang sơ trong mùa hè hoặc phải có đèn pin giúp quan sát thật kỹ, vì rắn rất thích chui vào đó để làm tổ.
6. Lội qua suối khi nước chảy xiết. Luôn có xác suất bị trượt ngã hoặc đá va đập vào gây chấn thương mắt cá chân.
❻ Lời kết
Leo núi an toàn không chỉ là vấn đề trang bị hay thể lực, mà chủ yếu nằm ở cách tư duy. Tôi học được rằng luôn phải đặt câu hỏi: "Điều gì có thể xảy ra?" và chuẩn bị trước cho những tình huống ấy.
Xác suất của một sự cố có thể rất nhỏ, nhưng khi nó xảy ra với chính bạn, thì con số đó sẽ trở thành 100%. Tư duy về xác suất không phải là sự hoang tưởng hoặc quá cầu toàn, mà là cách tiếp cận khoa học để tối đa hóa an toàn và tối thiểu hóa rủi ro. Đây mới là kỹ năng sinh tồn quan trọng nhất mà mỗi người đi leo núi đều cần có. Học cách ứng phó nguy hiểm và sinh tồn là tốt, nhưng sẽ tốt hơn nếu như ngay từ đầu bạn đã loại bỏ những khả năng có thể tạo ra nguy hiểm và những tình huống có thể đẩy mình vào hoàn cảnh phải sinh tồn.
Tất nhiên, leo núi luôn là môn thể thao mạo hiểm. Dù bạn chuẩn bị chu đáo đến đâu, tư duy chặt chẽ đến mấy thì vẫn luôn tồn tại xác xuất rất nhỏ cho những rủi ro có thể xảy ra. Đam mê khám phá giới hạn của bản thân là điều đáng trân trọng, nhưng cần nhận thức được: mỗi lần đi leo núi hoặc khám phá rừng rậm là chúng ta đang chấp nhận một mức độ mạo hiểm nhất định, đừng mặc định tin rằng sẽ không có vấn đề gì xảy ra. Chỉ khi ý thức rõ điều này, chúng ta mới có thể đi để trở về.
--------------------------------------------
𝐌𝐚𝐱 𝐑𝐞𝐠𝐞𝐧 𝐓𝐫𝐚𝐢𝐧𝐢𝐧𝐠 - 𝐓𝐓 𝐓𝐚̣̂𝐩 𝐥𝐮𝐲𝐞̣̂𝐧 𝐩𝐡𝐮̣𝐜 𝐡𝐨̂̀𝐢 𝐯𝐚̀ 𝐂𝐡𝐢̉𝐧𝐡 đ𝐮́𝐧𝐠
𝑪𝒉𝒖́𝒏𝒈 𝒕𝒐̂𝒊 𝒍𝒂̆́𝒏𝒈 𝒏𝒈𝒉𝒆 𝒗𝒂̀ 𝒕𝒓𝒖𝒚𝒆̂̀𝒏 𝒕𝒂̉𝒊 đ𝒖́𝒏𝒈 𝒏𝒉𝒖̛̃𝒏𝒈 𝒈𝒊̀ 𝒄𝒐̛ 𝒕𝒉𝒆̂̉ 𝒃𝒂̣𝒏 𝒎𝒖𝒐̂́𝒏 𝒏𝒐́𝒊.
Địa chỉ: Tòa N04A Ngoại Giao Đoàn, Xuân Tảo, Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Hotline/Zl: 0824278981