09/22/2023
VĂN HÓA ĐẠO PHẬT TRONG VÕ THUẬT
LUẬN VỀ PHẤT TRẦN
AN ESSAY ON DUST BRUSH
Trương Văn Bảo
Văn hoá đạo đức Việt Nam nói riêng và Đông phương nói chung ảnh hưởng nhiều từ tam giáo Phật, Đạo, Nho. Việt Nam có lịch sử mấy ngàn năm, quá trình giao lưu văn hoá, có những ảnh hưởng qua lại về triết lý từ các hệ tư tưởng, nhất là Phật giáo.
Phật Thích Ca trước khi xuất gia là Thái tử Tất Đạt Đa, con vua Tịnh Phạn, tài kiêm văn võ. Đệ tử đời thứ 28 của Phật Thích Ca là Bồ Đề Đạt Ma, Thiền tông Ấn Độ, một kỳ nhân trở thành Sơ tổ Thiền tông và Tổ sư Võ thuật Thiếu Lâm tự, có ảnh hưởng rộng khắp thế giới. Trong đó có “phất trần”.
Phất trần là pháp khí biểu trưng cho sự tu tập đoạn trừ phiền não, chướng nạn, đồng thời là vật trang nghiêm của các bậc cao tăng, đạo sĩ trong khi thực thi pháp sự. “Bồ đề bổn vô thọ. Minh kính diệc phi đài. Bổn lai vô nhất vật. Hà xứ nhạ trần ai?” Nghĩa là: “Bồ đề vốn chẳng cây. Gương sáng cũng không đài. Xưa nay không một vật. Bụi trần bám vào đâu?” (Huệ Năng). Không có trần ai, sẽ không dùng đến phất trần.
Phất trần, tiếng Hoa là “Fúchén”, tiếng Anh là “Horsetail whisk”, “Fly whisk” hoặc là “Dust brush”, không phải là binh khí trong thập bát ban võ nghệ. Phất trần đã đi vào huyền thoại trong bí ẩn của nhiều thế kỷ trước nhưng nay đã trở nên phổ biến rộng rãi với nhiều người yêu mến “phất trần” ở phương Tây trong thế kỷ XXI này và đã dùng như một loại binh khí đặc dị.
Ngược dòng lịch sử, phất trần có từ đầu thế kỷ thứ II trước Công nguyên, được thiết kế ban đầu để xua đuổi ruồi, muỗi, và quét bụi khỏi các bề mặt mỏng manh, luôn được coi là biểu tượng của đời sống tu sĩ Đạo giáo, đặc biệt là ở núi Võ Đang, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc. Tuy nhiên, việc sử dụng phất trần đã thực sự sâu rộng hơn thế. Chúng ta có thể thấy phất trần xuất hiện trong văn hóa Hindi, Jain, Phật giáo, Polynesia và thậm chí cả châu Phi Maasai. Mặc dù vậy, trong mọi trường hợp, người ta mong đợi một công cụ như thế này sẽ được sử dụng bởi nông dân và công nhân, nhưng nó thực sự đã đứng vững trong giới hạn của các tu viện và quân chủ như đại diện cho uy quyền hoặc sự đối nghịch cực đoan của nó. (This humble tool, dating back to as early as the 2nd Century BCE, originally designed to whisk away flies and mosquitos, and to gently sweep dust from delicate surfaces, has always been considered the symbol of Daoist monastic life, particularly in Wudang Mountain, Hubei Province, China. However, its use has actually been more far-reaching than that. We can see it turning up in Hindi, Jain, Buddhist, Polynesian and even African Maasai culture. In all cases though, while we would expect a tool such as this to be used by peasants and workers, it has actually stayed firmly within the confines of monasteries and monarchies as a representation of authority or its polar opposite, humility).
Sa bà ác trọc, khổ, trầm luân. Nhất phất trần ai bất nhiễm thần. Tâm vật nhất như lung tính hải. Tịch quang thường tại nhuận trường xuân. Nghĩa là: Sa bà ác trược phải trầm luân. Phủi sạch trần ai chẳng nhiễm thần. Tâm vật chung nhau trong biển tính. Tịch quang còn mãi, mãi trường xuân. (Hòa thượng Thích Tâm Châu)
(Bài Phất trần của Môn phái Thiếu Lâm Phật Gia Quyền - Đà Lạt có 12 câu thiệu theo 12 số của Thập nhị nhân duyên nhà Phật). 1. Lập bộ trung chính.
2. Tiền bái tổ sư.
3. Thích Ca đăng đàn.
4. Niêm hoa vi tiếu.
5. Phất trần tam giới.
6. Quan Âm phiên vân.
7. Văn Thù vấn lộ.
8. La Hán tảo trần.
9. Đoạn trừ tam độc.
10. Hàng phục ma vương.
11. Quy y ngã Phật.
12. Lập bộ hườn nguyên.
Theo kinh Phật: Thập nhị nhân duyên là giáo lý đặc thù, là cốt lõi của nhân sinh quan Phật giáo, được đề cập nhất quán trong tất cả các kinh điển. Nhận thức rõ về học thuyết Thập nhị nhân duyên sẽ giúp Phật tử hiểu cặn kẽ hơn về các vấn đề khác như nghiệp, luân hồi, tái sinh, nhân quả...
Đà Lạt, 20/9/2023
https://www.facebook.com/profile.php?id=100008883097157